De ambities van Woerden
In het coalitieakkoord 2018-2021 van gemeente Woerden staat te lezen:
Hoogwaardige recreatie in een natuurlijke omgeving.
“Meer wandelgenot, ontspanning en natuurbeleving…. Woerden is daarbij een centrum in het Groene Hart [........] Waar er in kwalitatief hoogwaardig en ecologisch groen gerecreëerd kan worden”
Helaas is de praktijk anders. Maar deze ambitie is wel haalbaar!
Dit zou de omschrijving kunnen zijn op de website van Woerden:
"De Plassen van Woerden, natuurplas Breeveld en recreatieplas Cattenbroek: een uniek gebied waar recreatie en natuur harmonieus samengaan. Het wandelpad rond de recreatieplas biedt prachtige mogelijkheden voor een ontspannend ommetje of een rondje joggen. Er wordt veel gebruik van gemaakt, door inwoners van Woerden, maar ook door veel mensen van buiten de gemeente. Ouderen, jonge stelletjes, ouders met hun kinderen, joggers, natuurliefhebbers en wandelclubjes zijn er vaak te vinden tijdens hun “rondje plas”. Een wandeling door het Groene Hart van de Randstad, goed bereikbaar, met een prettige lengte, waar veel mensen van genieten en Woerden om roemen. Gemeente Woerden heeft hier met zorgvuldig, ecologisch beheer een waar paradijs gecreëerd.
Wat in 2021 begon als een pilot op initiatief van betrokken en deskundige burgers staat inmiddels bekend als een goed voorbeeld van verantwoord omgaan met de omgeving.
De natuur, een schoon milieu en robuuste biodiversiteit staan hoog op de agenda van de Hoofdstad van het Groene Hart, en Woerden is er dan ook trots op dat een groot gedeelte van dit gebied deel uitmaakt van het Natuur Netwerk Nederland (NNN) en zo een bijdrage levert aan de natuur van Nederland.
Je kennis van en respect voor de natuur wordt hier vanzelf groter, het gevoel van natuurbeleving is alom aanwezig. Het rondje biedt een grote variatie aan natuur want er zijn verschillende bodemsoorten met bijbehorende vegetatie en fauna te vinden, zoals een strook met zandgrond, een drassig gebied, een stuk met erg rijke bodem, de natuureilanden met zo min mogelijk onderhouden natuur, een blik op de weidse weilanden naast het wandelgebied met koeien, hazen, weidevogels en roofvogels, schoon water waar in gezwommen kan worden en dat watervogels herbergt, leuke romantische plekjes voor een kleine picknick, mooie slootjes met jonge vissen, libellen en waterplanten, bossages met vogeltjes waaronder de ijsvogel, de zwaluwenwand, een uitkijkplek over de natuurplas, rietkragen met karekieten, vele soorten bloeiende kruiden met insecten, vlinders, bijen en andere zeer interessante dieren. met mooi weer kan je ook gezellig een kopje koffie drinken of een verkoelend ijsje eten."
Dit gebied verdient het behandeld te worden als een waardevol recreatie- en natuurgebied. Zodat deze beschrijving als werkelijkheid in plaats van als ambitie in het coalitie akkoord kan komen te staan!
Biodiversiteit vergroten
Het is ons doel de biodiversiteit te vergroten door biotopen van inheemse planten en bloeiende kruiden te bieden aan bijen, vlinders, insecten, vogels, kleine zoogdieren, amfibieën, roofvogels. Zowel op het land, als op de oevers en in het water. Hierdoor werken we mee aan het gezond en veilig houden van onze omgeving. Als we geen vogels en andere natuurlijke vijanden meer hebben, krijgen we steeds meer teken, eikenprocessierupsen, buxusmotten, bijenziektes enz. Natuurlijke vijanden van genoemde plagen zijn vogels, sluipwespen, rode mieren, schimmels, kleine wormpjes, lieveheersbeestjes, vleermuizen, mijten enz. Kortom: een gezonde sterke flora en fauna, een robuuste biodiversiteit, die baat heeft bij een gifvrij milieu en grote en met elkaar verbonden natuurlijke gebieden is de beste basis om minder last te hebben van allerlei plagen en ziektes.
DOELSOORTEN
We hebben de ambitie ook enkele specifieke planten- en insectensoorten in dit gebied te krijgen. Soorten die hier goed passen en waarschijnlijk ook na verloop van tijd vanzelf komen, wanneer er een ecologisch maaibeheer wordt toegepast. Voorbeelden hiervan zijn moerasspirea, moerasandoorn, kompassla, maar ook “algemeen voorkomende soorten zoals rode en witte klaver, paarse dovenetel, pinksterbloem, die momenteel nauwelijks nog te vinden zijn rond de plas.
Het Natuurgebied ondersteunen
Ondersteuning van de in de directe omgeving liggende natuurgebieden, die behoren tot het NNN: Natuur Netwerk Nederland, door de overheid aangewezen en onder verantwoordelijkheid van de betreffende gemeenten gestelde gebieden.
Dit omhelst Natuurplas Breeveld en het gebied aan de Oostzijde van de beide plassen. Wanneer het groen en het water grenzend aan een NNN gebied geen enkele bijdrage leveren aan de biodiversiteit, zal dit ten koste gaan van de biodiversiteit binnen dit NNN. Gezonde bufferzones zijn essentieel voor dergelijke kleine, kwetsbare natuurgebiedjes.
Groene zones die zich vanwege hun locatie uitstekend lenen als ondersteunende bufferzone voor een NNN gebied, zouden we moeten koesteren en behandelen als zeer waardevol om de biodiversiteit er doelbewust te versterken.
De Nederlandse overheid streeft ernaar de kleine NNN gebiedjes met elkaar te verbinden door middel van natuurlijke bermen, houtkades en dergelijke, om een grotere habitat te creëren en de flora en fauna een kans te geven uit te breiden.
Een randweg en bebouwing vlakbij het natuurgebied, of teveel recreatie op het recreatie-eiland en rond en op de plas, zouden deze functie ernstig bedreigen.
Het ecologische beheerplan is essentieel.
Afschermen van de woonwijk
Een gezond groen gebied tussen de drukke snelweg A12 en de woonwijk zorgt voor het opnemen van CO2 en Stikstof en het afvangen van fijnstof uit de lucht, uitgestoten door het verkeer. Een plas houdt weinig luchtverontreiniging tegen en draagt bovendien geluid erg ver. De reeds aangeplante en spontaan opgeschoten bomen en bossages zorgen ook voor minder visuele vervuiling. De bedreiging van het woon- en wandel-genot door de A12 wordt aanzienlijk verminderd door een mooie, natuurlijke afscherming. Bij gebrek aan een geluidsscherm is een rand bossages en bomen wel op zijn plaats.
Des te betreurenswaardiger is het dat het talud aan de Zuidkant van het recreatie-eiland steeds volledig gerooid wordt. Dit “maaien en snoeien” is onderdeel van het “onderhoud van het bouwterrein”, aldus de projectleider van de gemeente. Het terrein was bestemd als “tijdelijke natuur”. Deze bestemming mag geleidelijk omgezet worden tot “bouwterrein”, op het moment dat er daadwerkelijk gebouwd gaat worden. Dit dient dan met respect voor de intussen ontstane natuur te gebeuren: gefaseerd en met ontsnappingsmogelijkheden voor de aanwezige dieren (insekten, vogels, zoogdieren enz). Omdat er voorlopig geen zicht op bouw is, is dit onderhoud volledig ten onrechte gepleegd, met complete vernietiging van een prachtige houtwal. Bovendien is het uiteindelijk de bedoeling van deze wal een bomenrijke strook te maken.
In de wijk Waterrijk is nauwelijks groen aangelegd, daarom is een groen wandeltraject in de buurt waarlijk een vereiste.
Natuureducatie
Het gebied heeft een grote educatieve waarde. Nu al, doordat goed te volgen is wat het effect is van ecologisch beheer ten opzichte van zogenaamd economisch beheer. En na verloop van tijd zal deze educatieve waarde steeds groter worden, doordat er een gevarieerde rijkdom aan flora en fauna zal ontstaan, met meerdere zeldzame en beschermde soorten. Spelenderwijze natuureducatie is hier ook goed mogelijk. Met behulp van een boekje of app en eventueel kleine bordjes en regelmatige excursies (zoals van schoolklassen), kunnen de mensen gewezen worden op de bijzondere flora en fauna. Een natuur paviljoentje bijvoorbeeld op het nog te ontwikkelen recreatie-eiland zou een goede optie zijn.
Up-date februari 2024: er zijn plannen voor een zeer groot Family Entertainment Center op het recreatie-eiland. Dit soort centers zijn doorgaans niet bedoeld om bewustwording van natuur te vergroten bij de bezoekers.
